विश्वव्यापी रुपमा तापमान वद्धिको कारक हरितगृह ग्यासको मात्रा गत वर्ष वायुमण्डलमा अहिलेसम्म कै उच्च विन्दुमा पुगेको देखिएको छ ।
कोरोना भाइरसको महामारीका कारण विश्वका विभिन्न क्षेत्रमा भएको लकडाउनका बाबजुद वायुमण्डलमा हरितगृह ग्यासको मात्रा अधिक भएको देखिएको हो ।
संयुक्त राष्ट्रसंघ अन्तर्गतको विश्व मौसम संगठनले सोमबार जारी गरेको प्रतिवेदन अनुसार वायुमण्डलमा कार्बन डाइअक्साइडको मात्रा औद्योगिक क्रान्ति पूर्वको अवस्थाको तुलनामा ५० प्रतिशत बढी भएको छ । तापमान वृद्धिमा सबैभन्दा ठूलो भूमिका रहेको हरितगृह ग्यासमा पर्छ कार्बन डाइअक्साइड ।
यस्तै मिथेन ग्यासको मात्रा वायुमण्डलमा सन् १७५० यता दोब्बर भन्दा बढीले बढेको विश्व मौसम संगठन (डब्लुएमओ) ले जानकारी दिएको छ ।
डब्लुएमओको प्रतिवेदन अनुसार सन् २०२० मा सबै प्रकारका प्रमुख हरितगृह ग्यास (जिएचजी) को मात्रा अघिल्लो दशकको तुलनामा तीव्र गतिमा बढेको छ । यस्तै यो क्रम यो वर्ष (२०२१) मा पनि जारी रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।
तथ्यांकहरु जलवायु संकट निरन्तर गम्भीर र खराब बन्दै गएको देखाएका छन् । बेलायतको स्कटल्याण्ड स्थित ग्लास्गो शहरमा आउँदो आइतबारदेखि जलवायु सम्मेलन कोप-२६ को मुखैमा आएर सार्वजनिक भएको प्रतिवेदनले गम्भीर सन्देश दिएको हो ।
डब्लुएमओका प्रमुख प्राध्यापक पेटेरी तालासले भनेका छन्, ‘हामी सही मार्गमा छैनौँ, धेरै नै विचलित भएका छौँ ।’
जलवायु परिवर्तनको गम्भीर प्रभावबाट पृथ्वी र यहाँका जीव–प्राणी–वनस्पतीलाई जोगाउनका लागि कोप–२६ ले सन् २०५० सम्म जिएचजी को उत्सर्जन अन्त्य गर्ने लक्ष्य जीवित राख्नका लागि महत्वपूर्ण र महत्वकांक्षी निर्णय गर्नु पर्ने अवस्था आएको छ ।
उत्सर्जन रोक्न सकिएमा मात्रै वायुमण्डलमा रहेका ग्यासको मात्रा स्थिर हुन्छ र तापमान वृद्धि रोक्न सकिने वैज्ञानिकहरुले बताएका छन् ।
लगातार आइरहेका प्रतिवेदनहरुले विश्वव्यापी रुपमा देखिइरहेका बाढी–पहिरो, तातो हावा–अत्यधिक गर्मी, खडेरीसहितका घटनाको मात्रा र प्रभाव फराकिलो बन्दै गएको र यसमा मानवीय कारणले भइरहेको जलवायु परिवर्तन दोषी रहेको उल्लेख गरेका छन् ।
यो शताब्दीको अन्त्यसम्ममा तापमान वृद्धि १.५ देखि २ डिग्रीसेल्सियसमा सीमित गर्ने पेरिस जलवायु सम्झौताको लक्ष्य पूरा गर्नका लागि उत्सर्जन तत्काल कटौति गर्नुको विकल्प नरहेको डब्लुएमओका प्रमुख तालासले बताएका छन् ।
हरितगृह ग्यासको मात्रा बढ्नुको सिधा प्रभाव जनजीविका र भावी पुस्तामा पर्ने हुँदा विश्व समुदायले तत्काल ठोस र प्रभावकारी कदम चाल्नु पर्ने उनले बताएका छन् ।
