काठमाडौं । नेपालीहरूको दोस्रो ठूलो चाड दीपावली अर्थात तिहार पर्व मंगलबारदेखि सुर भएको छ । कात्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि कात्तिक शुक्ल द्वितीयासम्म मनाइने दीपावलीको पहिलो दिन मंगलबार मिथिलामा ‘धनतेरस’ पर्व मनाइएको थियो ।
त्यस्तै, आज दुईवटा पर्व एकैदिन परेको छ । यो वर्ष काग र कुकुर तिहार एकैदिन परेको छ । आज यी दुवै पर्व मनाइँदै छ ।
कात्तिक कृष्ण त्रयोदशीको दिन काग तिहार पर्छ । हिन्दू धर्मशास्त्रअनुसार कागलाई सन्देशबाहक यमराजको दूतका रूपमा पूजा मानिन्छ । यसर्थ आज देशभर कागको पूजा गरिँदैछ । आज कागलाई बोलाएर मिठा मिठा खानेकुरा खुवाइन्छ ।
आजै नर्के चतुर्दशी तिथिसमेत परेकाले कुकुर तिहार पनि मनाईंदैछ । आजको दिन कुकुरलाई सम्मानपूर्वक पूजाआजा गरी मिठा खाना खुवाइन्छ । मृत्युका देवता यमराजलाई खुशी तुल्याउन कुकुरलाई उनको दूतको रुपमा पूजा गर्ने चलन रहँदै आएको हो ।
कार्तिक कृष्ण चतुर्दशीका दिन कुकुरको पूजा गरी मीठो खान दिए यमलोकको यात्रा गर्दा यमराजको पहरेदारका रूपमा मूलढोकामा बस्ने श्याम र सबल नाम गरेका कुकुरले सहजरूपमा बाटो छोडिदिने धार्मिक विश्वास छ ।
घरमा कुकुर पाल्नाले मुटु र मधुमेहजस्ता रोग नलाग्ने आधुनिक वैज्ञानिक मान्यता छ ।
