नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार, ६ महिनाको अवधिमा सेयर धितो कर्जामा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। २०७९ असार मसान्तसम्म ९० अर्ब ९ करोड रुपैयाँ रहेको यो कर्जा २०७९ पुस मसान्तसम्म १ खर्ब १३ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जसले गर्दा २६.३% को वृद्धि दर देखिएको छ।
ठूला लगानीकर्ताको प्रभावशाली उपस्थिति
पुस महिनामा मात्रै ५ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ थप कर्जा प्रवाह भएको छ। ठूला लगानीकर्ता विशेषगरी १ करोडमाथिको कर्जामा बढी सक्रिय देखिएका छन्। पुस मसान्तसम्म यस्तो कर्जा ७५ अर्ब ४४ करोड पुगेको छ, जुन कुल मार्जिन कर्जाको ६६% हो।
अन्य कर्जा सीमामा वृद्धि
- ५० लाखदेखि १ करोडसम्म: पुस मसान्तसम्म १४ अर्ब २८ करोड, १४.९% वृद्धि।
- २५ देखि ५० लाखसम्म: पुस मसान्तसम्म १६ अर्ब १४ करोड, ११.९% वृद्धि।
- २५ लाखमुनि: पुस मसान्तसम्म ७ अर्ब ९० करोड, ८.१% वृद्धि।
जोखिमभार र ब्याजदरको प्रभाव
हाल ५० लाखमुनिको कर्जामा १००% र सोभन्दा माथिको कर्जामा १२५% जोखिमभार तोकिएको छ। उच्च जोखिम भए पनि कम ब्याजदर (७/८%) का कारण कर्जा प्रवाह तीव्र देखिएको छ।
कर्जा प्रवाहका नियम र सीमा
- एक व्यक्तिले अधिकतम १५ करोड रुपैयाँसम्मको कर्जा लिन सक्छ।
- संस्थागत रूपमा कोर क्यापिटलको ४०% सम्म मात्र यस्तो कर्जा दिन पाइन्छ।
- कर्जाको अवधि एक वर्षसम्म सीमित हुन्छ र नवीकरणको लागि निश्चित शर्त पूरा गर्नुपर्छ।
- धितो राखिएको सेयरको मूल्यांकन पछिल्लो १८० दिनको औसत मूल्य वा बजार मूल्यको ७०% सम्म मात्रै कर्जा प्रवाह गरिन्छ।
” सेयर बजारमा ठूला लगानीकर्ताको आक्रामक उपस्थिति र बैंकहरूको सहज ब्याजदरले सेयर धितो कर्जामा उल्लेखनीय वृद्धि गरेको छ। कर्जाको वृद्धिदरले सेयर बजारको आकर्षण र लगानीको सम्भावना झल्काउँछ। “
